PHẠM QUÃNG

VỀ THƠ ĐẶNG CƯỚC

Qua khung cửa nhỏ tôi nhìn thấy

Cành trúc chập chờn thoáng gió qua

Và:

Ngoài kia trời rên rỉ

Trong hồn con nhớ cha

Những chiều mưa âm ỉ

Trên đường vắng người qua

Đâu đâu cũng nhìn thấy Đặng Cước với đôi mắt chọc thẳng vào cuộc đời, không màu mè khoa trương, không khách sáo mời mọc, đôi chân mạnh mẽ gõ mạnh trên cuộc đời làm vang lên những tiếng kêu mộc mạc đơn sơ nhưng cũng đủ độ âm ỉ để làm tan những đám mây chiều bảng lảng trong ngôn ngữ thơ văn.

Một cơn gió chiều hiu hiu thổi. Một vài giọt sương còn đọng trên lá ban mai, những buổi nấu cơm cho con, vui chơi với con, những lúc trông vợ về... đều bàng bạc trong lời thơ của Đặng Cước, một sắc hương ý vị, một trung thực tuyệt vời và đôi lúc cũng nhảy nhót, dí dỏm, vui tươi.

Hãy nhìn thẳng cuộc dời bằng những màu sắc đơn giản của nó, đừng tô son chuốt phấn, đừng bẻ quặt theo ý tưởng riêng tư. Hãy sống cho thật trọn vẹn. Hãy rung động cho thật sâu xa và hãy khóc cho thật trọn vẹn tròn đầy theo nhịp rung của cây lá, của trăng sao. Đặng Cước đã sống và đã chết theo từng câu, từng chữ và luôn luôn ta thấy dường như Đặng Cước những khi tình ý tuôn nhiều quá đã trở nên uất nghẹn, tức tưởi và bỏ lửng câu thơ cho người đọc suy tư.

Thơ Đặng Cước hay ở chỗ là nhìn vào đó thấy, thấy rồi đâm ra dễ thương. Thơ và người gần nhau như một. Thơ ôm lấy người nhảy múa, người ôm lấy thơ trần truồng, uốn khúc, bay lượn ngang tàng, trịch thượng trên trần gian, dưới địa ngục, trên đôi môi của người yêu, trên đống phân của con và trong ngàn câu nói sủi bọt của thân phận con người.

Qua Đặng Cước, người ta chợt nhớ đến nhà thơ tiền chiến, Lưu Trọng Lư, với tình vợ con và gia tộc. Ấy, trong văn thơ đề tài gần như bao giờ cũng cũ và bao giờ cũng mới, cũng hấp dẫn, ấy là tình yêu trai gái. Rất thật khi ta nghe được những câu thơ:

Hì hục với bốn con

Sáng chỉ một chén non

Trưa, chiều được bốn quả

Thế mà, vẫn còn con!

Hay:

Trăng ơi! Trăng ngủ trong mây

Con tôi đã nói thế này khi qua

Núi xanh biển rộng trời xa

Gia đình tôi đến ngôi nhà tình thương

Chắc chắn một điều là Đặng Cước không gọt văn, đẽo chữ. Đặng Cước không làm thơ, ý tứ tự do tuôn trào và ghi lại dưới ngòi bút. Mây cứ bay đi khi gặp gió, trăng cứ hờ hững khi trời trong và tư tưởng cứ cực trào khi gặp sóng.

Bấy nhiêu lời trên, dẫu sao cũng chỉ phô diễn được một phần rất ít về Đặng Cước. Thôi, mời bạn hãy cởi bỏ y phục của bạn để vào chơi trong vườn thơ Đặng Cước.

Chủ nhật, 31/ 8/1982

***

Tặng Phù Vân Đặng CướcTẶNG

Nghe dòng sông liếm bên bờ cỏ

Hoa nở trong lòng mưa bay bay!

              

Sông Cầu Bè 1980

                  Phạm Quảng